Evrenin en detaylı haritası keşfedildi

Bilim insanları, yeni verilerin evrenin giderek artan bir ivmeyle hızlandığını doğruladığını ifade ediyor. Ancak, bu durum kozmos hakkındaki mevcut anlayışımızla çelişiyor ve karanlık enerjinin zaman içinde değiştiğine işaret ediyor. 

Elde edilen harita, Dünya'ya doğru yolculuğuna 11 milyar yıl önce başlayan ışığı gözlemleyebilen ve bilim insanlarının 6 milyondan fazla galaksiyi içeren bir harita oluşturmasını sağlayan Karanlık Enerji Spektroskopik Enstrümanı'nın (DESI) çalışmalarının sonucudur. Bu da bilim insanlarının evrenin nispeten genç olduğu zamanlardaki haliyle ilgili daha fazla bilgi edinmesine olanak tanır.

Bilim insanları, bu muazzam miktardaki veriyi kullanarak karanlık enerjinin etkilerini haritalandırmayı ve böylece evrenin daha hızlı genişlemesine yol açan bu gizemli gücü daha iyi anlamayı umuyor.

Araştırmacılar, evrenin erken dönemlerini yüzde 1'den daha iyi bir hassasiyetle inceleyerek bugüne kadar elde edilen en kapsamlı resmi kozmosun evrimine ilişkin yeni detayların ortaya çıktığı açıklandı. Bu veriler, kozmosa dair en iyi modelimizle büyük ölçüde uyumlu. Ancak araştırmacılar, "karanlık enerjinin zaman içinde evrim geçirdiğini gösterebilecek, ilginç olması muhtemel farklılıklar" olduğunu ve daha fazla çalışmanın kozmos hakkında daha fazla bilgi edinmemize yardımcı olabileceğini belirtiyor.

Araştırma, uzayın derinliklerine doğru bakan 5 bin küçük robottan oluşan bir teleskop olan Karanlık Enerji Spektroskopik Enstrümanı tarafından gerçekleştirildi.

Evrenle ilgili en iyi modelimiz, Lambda CDM olarak bilinir; CDM, soğuk karanlık maddeden oluşurken Lambda ise karanlık enerjiyi ifade eder. Bu iki bileşen, evrenin genişlemesinin nasıl şekillendiğini belirler: Madde genişlemeyi yavaşlatırken karanlık enerji bunu hızlandırır.

Araştırmacılar, bu iki bileşenin nasıl etkileştiği ve evrenin evrimini nasıl değiştirdiği konusunda tam olarak net değiller. Ancak DESI projesinin ilk yılından elde edilen bulgular, bu durumun genellikle doğru olduğunu gösterirken bazı ilginç farklılıkları da beraberinde getiriyor.

DESI araştırması, 5 yıl boyunca devam edecek ve araştırmacılar, bu sürecin sonunda farklılıkların aslında göründüğü kadar önemli olmayabileceğini belirtiyor. Ancak, aynı zamanda, bu çalışmanın evren modelimizi güncellememiz gerektiğini gösterebileceğini de ifade ediyorlar.

Teksas Üniversitesi'nde fizik profesörü ve işbirliğinin üyesi olan Mustapha Ishak-Boushaki, "Sonuçlarımız, standart evren modelinden bazı ilginç sapmalar sergiliyor ve bu da karanlık enerjinin zaman içinde evrim geçirebileceğine işaret ediyor olabilir" diyor.

Daha fazla veriyle, gözlemlediğimiz sonuçların farklı açıklamalarını tespit edebilir veya bunları doğrulayabiliriz. Eğer bu sonuçlar geçerliliğini korursa, kozmik hızlanmanın neye yol açtığı konusunda daha fazla ışık tutarak evrenimizin evrimini anlamada büyük bir adım olabilir.

Bilim insanları, DESI verilerinin ilk yılına ilişkin bir dizi makaleyi açık erişimli araştırma sitesi arXiv'de yayınladılar. Ayrıca, çalışmalarını Amerikan Fizik Topluluğu'nun ABD'deki toplantısında ve Rencontres de Moriond'da sundular.