Ay'dan dönen Apollo astronotlarının getirdiği 380 kilogramlık kaya örnekleri, bilim insanlarını şaşırtmıştı. Bu kayaların bazıları, Dünya'daki eşdeğerlerinden çok farklı bir bileşime sahipti ve araştırmacıları şaşırtan bir bilmece oluşturuyordu. Özellikle Ay "denizlerini" oluşturan yüksek titanyum içeren bazaltların oluşumu, uzun süredir çözülemeyen bir sırdı.Profesör Elliott ve ekibi, laboratuvarda yüksek titanyumlu bazaltların oluşumunu simüle ederek bu bilinmeyenin ardındaki sırrı aydınlattılar. İlginç bir şekilde, bu kayaların kökeni, Ay'ın geçmişindeki volkanik aktivitenin bir sonucu olarak ortaya çıkan dev bir kristal yığınının "çığını" içeren büyüleyici bir hikayede yatıyor.Elliott, yaptığı açıklamada, "Bu destansı hikayenin merkezinde, Ay'a özgü bir magma türünün varlığı bulunuyor. Ancak bu magmanın nasıl yüzeye çıktığını açıklamak, uzun süredir devam eden bir bilmeceydi. Bu çalışma ile bu ikilemi çözmüş olmak harika" dedi.Bazı jeologlar, titanyum açısından zengin bazaltların, Ay mantosunda bulunan ilmenit içeren kümülatlardan geldiğini öne sürmüştü. Ancak Elliott ve ekibi, ilmenit içeren kümülatların ortak mineralleri olan olivin ve ortopiroksen ile reaksiyona girdiğinde, ortaya çıkan erimiş ürünün titanyum açısından zengin bazaltlarla eşleştiğini gösterdi.Çalışmanın sonuçları, Nature Geoscience dergisinde yayınlandı. Elliott ve meslektaşları, bu modelin Ay'ın erime-katı etkileşimini tam olarak kopyalamasa da, titanyum açısından zengin magmaların ilmenit içeren kümülatların kısmi erimesi yoluyla oluşabileceğini ileri sürerek, Ay'daki kayaların oluşumuyla ilgili büyük bir bilinmeyeni aydınlattılar.
Bilim ve Yaşam
Yayınlanma: 19 Ocak 2024 - 20:48
Gizemli Ay kayalarının nasıl oluştuğu ortaya çıktı: Bilim insanlarından büyük keşif
Ay yüzeyindeki gizemli kayaların oluşumuyla ilgili 50 yıllık bir bilmece nihayet çözüldü. Bristol Üniversitesi'nden Profesör Tim Elliott liderliğindeki bir bilim ekibi, Ay'daki yüksek titanyum içeren bazaltların nasıl oluştuğuna dair önemli bir keşfe imza attı.
Bilim ve Yaşam
19 Ocak 2024 - 20:48