Mars'ta eski yaşam belirtileri keşfedildi

Bilim insanları, keşif aracının bulduğu ve Büyük Kanyon'daki bir şelaleden esinlenerek 'Cheyava Şelalesi' adını verdikleri bu ok ucu şeklindeki kayanın, Mars'ın geçmişinde mikroskobik yaşam barındırmış olabileceğini belirtiyor. Perseverance gezgini üzerindeki cihazlarla yapılan analizler, yaklaşık 1 metre boyunda ve 60 santimetre enindeki kayanın, eski yaşam belirtileri taşıdığını gösterdi. Kayanın bulunduğu alanda, milyarlarca yıl önce akan suyun izlerine ve olası yaşam formları tarafından oluşturulmuş kimyasal izler ve yapılara rastlandı.

Perseverance'ın incelediği 22'nci kaya örneği olan Cheyava Şelalesi, 21 Temmuz'da eski bir nehir vadisi olan Neretva Vallis'in kuzey kenarında bulundu. Keşif sırasında kullanılan 'Organikler ve Kimyasallar için Yaşanabilir Ortamların Raman ve Lüminesans ile Taranması' cihazı, kaya üzerinde birkaç tarama gerçekleştirdi ve organik bileşikler içerdiğini ortaya çıkardı. Karbon bazlı moleküller olan bu organik bileşikler, yaşamın yapı taşları olarak kabul ediliyor, ancak biyolojik olmayan süreçlerle de oluşabilecekleri belirtiliyor.

Pasadena'daki California Teknoloji Enstitüsü'nden Perseverance ekibinden Ken Farley, "Cheyava Şelalesi, Perseverance'ın şimdiye kadar incelediği en şaşırtıcı, en karmaşık ve potansiyel olarak en önemli kaya parçası. Organik maddeler, mikrobik yaşamın enerji kaynağı olarak kullanabileceği kimyasal reaksiyonları gösteren belirgin renkli noktalar ve suyun kayanın üzerinden geçtiğine dair ilk ikna edici tespitleri yaptık. Ancak kayanın nasıl oluştuğunu ve yakınındaki kayaların Cheyava Şelalesi'ni ne ölçüde etkilediğini henüz tam olarak keşfedemedik" dedi.

Cheyava Şelalesi'nde, kaya boyunca uzanan büyük beyaz kalsiyum sülfat damarları ve bunların arasında Mars'a özgü paslı kırmızımsı renk veren hematit minerallerinden oluşan şeritler bulunuyor. Kırmızı bölgelere daha yakından bakıldığında, leopar desenine benzeyen siyah maddelerle çevrili, düzensiz şekilli, milimetrik boyutta kirli beyaz lekeler tespit edildi. Perseverance'ın 'X-ışını Litokimyası için Gezegensel Enstrüman' cihazı, bu siyah halelerin hem demir hem de fosfat içerdiğini belirledi.

Queensland Üniversitesi'nden astrobiyolog David Flannery, "Bu bulgular büyük bir sürpriz. Dünyada, kayalardaki bu tür özellikler genellikle yeraltında yaşayan mikropların fosilleşmiş kalıntılarıyla ilişkilendirilir" dedi. Kayada tespit edilen milimetre boyutunda olivin kristalleri ve sülfatın, gezegendeki magmanın kristalleşmesiyle oluşmuş olabileceği ve biyolojik olmayan süreçlerle leopar desenlerini oluşturmuş olabileceği ihtimalleri de değerlendiriliyor.

Bilim insanları, Mars'ta antik yaşama dair kesin bulgulara ulaşmak için ilave araştırmaların gerekli olduğunu vurguluyor.