Demokratik Parti kölelik taraftarıyken, Cumhuriyetçi Parti ise köleliğin kaldırılması için kurulmuştu. Tarihçi Erhan Afyoncu, Sabah gazetesindeki köşesinde, Amerikan siyasi tarihine damga vuran iki politik cephenin günümüze kadar nasıl geliştiğini ve değiştiğini yazdı.

ABD'Lİ DEMOKRATLARIN TARİHİ LEKESİ: KÖLELİK

ABD seçimleri yalnızca kendi ülkelerini değil bütün dünyayı meşgul ediyor. Demokratik Parti Hilary Clinton, Cumhuriyetçi Parti ise Donald Trump ile seçimi kazanmak için mücadele ediyor. Bundan 8 yıl önce Barack Obama ilk kez ABD başkanı seçilince başta bizim tatlı su aydınları olmak üzere dünyada birçok kişi tarih bilmedikleri için "Değişim başladı", "Dünya daha iyi bir yer olacak" diye ahkam kesti. Ancak bir şey değişmedi. Hatta birçok şey daha kötüye gitti. Büyük devletlerin genel özelliği bunların şahıs değil sistem devleti olmalarıdır. Bu yüzden ABD'nin bir sistem devleti olduğunu liderlerin bu sistemi değiştiremeyeceğini sadece görüntü değişikliği yapacaklarını unutmamak gerekir.

KÖLECİ DEMOKRATLAR, SİYAHLARIN UMUDU OLDU

Demokratik Parti 1828'de kuruldu. 1850'lerde güneyli demokratlar kölelik yanlısı iken kuzeyli demokratlar köleliğe karşı çıkıyorlardı. Demokratik Parti'den ayrılanlar Whig Partisi ile birlikte 1854'te köleliği kaldırmak için Cumhuriyetçi Parti'yi kurdular. İç Savaşı Kuzeyliler'in kazanmasından sonra uzun süre baskı altında kalan Güneyliler tepkilerini Demokratik Parti etrafında kenetlenerek gösterdiler. Ancak 1929 krizi her şeyi değiştirdi. Bu büyük buhran sırasında başkan olan Demokratik Partili Franklin Roosevelt birçok sosyal reform yapınca ABD'nin siyasi yapısı değişti. Siyahlar ve işçiler demokrat olurken, muhafazakârlar ise Cumhuriyetçi oldu. Demokratik Parti liberal-sol, Cumhuriyetçi Parti ise muhafazakâr tabanda siyaset yapmaya başladı.

Amerika'da Köleliğin Kaldırılması

« Yeryüzünde bunlardan daha iyi bir ulus bulunmadığına Majestelerin önünde ant içebilirim. Komşularını kendileri kadar seviyorlar, konuşmaları son derece tatlı ve kibar, konuşurken hep gülümsüyorlar. Elli adamla bu halkın hepsini boyunduruk altına alabilir ve onlara her istediğimizi yaptırabiliriz. »  

Kristof Kolomb'un İspanyol Kraliçe'sine Kızılderilileri Anlatan Mektubu

Her şey 1492’de Kristof Kolomb’un Amerika kıtasını keşfetmesiyle birlikte başlamıştır. Amerika keşfedildikten sonra bölgeye Beyaz Avrupalılar yerleştirilmiş ve Amerikalı kavramı oluşmaya başlamıştır.  Amerikalılar yeni keşfettikleri toprakları bölgedeki yerli halkı hiçe sayarak ve sanki o topraklarda hiç kimse yaşamıyormuş gibi sahiplenmişlerdir. Keşif sırasında o kıtada farklı kabilelerden ve ırklardan yerli halklarla karşılaşılmıştır. Çoğunlukla Kızılderililerin oluşturduğu bu yerli halklar zaman içerisinde ya soykırıma uğratılmışlar ya da asimile edilmişlerdir.

• Amerika’da Kölelik

  Yeni keşfedilen Amerika kıtası ve toprakları hem verimli hem de çok büyük alanlara sahipti. Bu sebepledir ki Amerika, bu toprakların sürülebilmesi ve ürün elde edilebilmesi için Afrika’dan binlerce insanı gemilerle Amerika’ya taşımıştır. Gemilerle getirilen siyahi köleler o kadar kötü şartlarda yolculuk etmişlerdir ki, çoğu yolculuk sırasında ya salgın hastalıklardan ya da yetersiz beslenmeden hayatını kaybetmiştir. 18. yüzyıla gelindiği zaman ise nüfusun çoğunluğunu köleler oluşturmuştur.

  Coğrafi keşifler sırasında ilk olarak İspanyol ve Portekizli işgalciler yerli halkı katletmişlerdir. Milyonlarca yerli halk çalışma zorluklarından ve hastalıklardan hayatlarını kaybetmişlerdir. 17.yüzyılda birçok Avrupalı vatandaş bu topraklara yerleşmiştir. Elinden toprakları alınan yerliler köle gibi çalıştırılmıştır. Köle tacirleri getirdikleri köleleri Pazar yerlerinde zincirleyerek satmışlardır.

  Koloniler ise tarım alanlarında tütün ve pirinç gibi işlerde işçi olarak kullanılmışlardır. Sömürge devletleri köleler sayesinde büyük oranlarda kazanç elde etmişlerdir. Siyahilerin çalışmasıyla ve fiziksel gücüyle, beyazlar zenginleşmişlerdir. Kölelik kavramı o kadar yaygınlaşmıştır ki rakamlar hayli şaşırtıcıdır. 1700 yıllarda Virginia’da 16.000 köle varken bu sayı 1770 yılında 187.000’e ulaşmıştır. Köleler kaçmaya çalıştıklarında ise çok korkunç cezalara maruz kalmışlardır. Kaçan insanlar yakalanıp kol ya da bacakları kesilip kızgın zift içine yatırılır ve daha sonra asılırmış. Bu vahşice uygulamalar, çok fazla günahsız insanın canını almıştır. 

  

• Köleliğin Kaldırılması

  Zaman geçtikçe Amerika ve daha birçok ülkede köleliğin kaldırılması için dernekler kurulmuştur. 1804 yılında kuzey eyaletlerinde kölelik yasaklanmıştır. 1807’de İngiltere ve Amerika arasında köle ticaretine son verilmiştir. ABD’de özgürlük taraftarı bazı eyaletlerde kölelik tamamen kaldırılmıştır. Ama Güney Amerika bu yasaklara karşı çıkmış kölecilik uygulamalarına devam etmişlerdir. Güneyde devam eden köleliğe karşı, kuzey eyaletleri çok sayıda dernek kurmuşlardır. Güney’de köle karşıtı olmanın cezası ise ölümdü. Buradan da anlaşıldığı üzere Güney eyaletleri kararlı bir şekilde köleliğe devam etmiştir. Kaçan köleler yeraltı demiryolu örgütünün yardımıyla yolculuk etmiş ve saklanmak için ise köleliğe karşı olan vatandaşların ev, ahır ve samanlıklarını kullanmışlardır.

  

  İç Savaş Sırasında Abraham Lincoln Komutanlarını Ziyaret Edip
  Bilgi Alıyor

  Kölelik Abraham Lincoln tarafından 19 Haziran 1862 yılında tamamen kaldırılmıştır. Köleliğe karşı olan Lincoln, oyları toplamış ve Amerikan Birleşik Devletlerinin 16. Başkanı olmuştur. Lincoln, devletin gelmiş geçmiş en iyi ve en dürüst başkanlarından biri olarak gösterilmektedir. Köleliğin kaldırılması Güney’de büyük tepki görmüştür.  Kuzey ve Güney eyaletleri arasında mücadeleler başlamıştır. Ardından gelen iç savaş ise olayın ne kadar ciddi boyutlara geldiğini kanıtlamaktadır. İç savaş Kuzey’in zaferiyle sona ermiştir. 1865 yılında yasada düzenleme yapılmış ve kölelik tamamen kaldırılmıştır. Her ne kadar kölelik kaldırılmışsa da şuan dünyada birçok siyahi insan, beyazlardan daha kötü şartlarda yaşamaktadır. Güney eyaletlerinin kölelere bağımlı tarım sistemleri çökmüştür. Aslında güneydeki işçi sınıfını kendi sanayi kuruluşlarına yönlendirmek isteyen Kuzey Amerika eyaletleri, Güney kesiminin ispanya ile kurduğu ticari ilişkileri de ülkenin bütünlüğü için tehlikeli bulmuştur. Kölelik kavramı sömürgeci anlayıştaki emperyalist devletlerin ve coğrafi keşifler sonunda özellikle Uzak Doğu Asya’da koloniler kuran İspanya, İngiltere ve Portekiz gibi denizci devletlerin büyük gelirler elde etmesini sağlamıştır.

   

  

  Gustave Boulanger'ın tablosu, The Slave Market (Köle pazarı)